Wydarzenia

Zapadł wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie C-435/12 ACI Adam e.a.

10 kwietnia br. zapadł wyrok Trybunału Sprawiedliwości, w którym zakwestionował on możliwość obowiązywania w krajach członkowskich regulacji stawiających na równi "pirackie" kopie utworów z legalnymi kopiami prywatnymi (sprawa C-435/12). Zdaniem Trybunału art. 5 ust. 2 lit. b) dyrektywy 2001/29/WE należy interpretować w ten sposób, że nie obejmuje on przypadków sporządzania kopii na użytek prywatny z nielegalnego źródła.

Pytanie prejudycjalne powstało na tle sporu wszczętego przez importerów (oraz producentów) czystych nośników, którzy na podstawie ustawodawstwa niderlandzkiego zobowiązani są do uiszczania opłaty z tytułu sporządzania kopii na użytek prywatny. Ich zdaniem przy ustalaniu wysokości opłaty nie powinna być brana pod uwagę szkoda, jaką mogą ponieść podmioty praw autorskich w wyniku sporządzania kopii z nielegalnego źródła. W tym kontekście sąd krajowy w Holandii zdecydował się wystąpić do Trybunału Sprawiedliwości z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym. 

W ogłoszonym wyroku Trybunał stwierdził, że gdyby państwa członkowskie dysponowały swobodą stanowienia przepisów zezwalających na to, by zwielokrotnianie utworów do celów prywatnych mogło być dokonywane z nielegalnego źródła, to w sposób oczywisty naraziłoby to na szwank prawidłowe funkcjonowanie rynku wewnętrznego. Zdaniem Trybunału, dopuszczenie, że tego rodzaju kopie mogą być sporządzane z nielegalnego źródła, wspierałoby obrót sfałszowanymi lub pirackimi egzemplarzami utworów, skutkiem czego doszłoby do naruszenia normalnych form wykorzystania tych utworów. Stosowanie takiego uregulowania krajowego mogłoby również prowadzić do powstania nieuzasadnionej szkody po stronie podmiotów praw autorskich. 

Dodatkowo, zdaniem Trybunału,  ustanowiony przez państwo członkowskie system opłaty z tytułu prywatnego kopiowania musi utrzymać właściwą równowagę pomiędzy prawami i interesami twórców a prawami i interesami użytkowników przedmiotów objętych ochroną. Natomiast system, który w zakresie ustalania wysokości godziwej rekompensaty należnej jej beneficjentom nie dokonuje rozróżnienia między legalnym a nielegalnym charakterem źródła, z którego sporządzono kopię na użytek prywatny, nie zachowuje owej właściwej równowagi. W takiej sytuacji bowiem użytkownicy, aby móc sporządzić kopię na użytek prywatny, musieliby ponieść dodatkowy koszt polegający na sfinansowaniu rekompensaty z tytułu szkody wyrządzonej w wyniku zwielokrotniania na użytek prywatny z nielegalnego źródła.